Didactisch handelen

Didactisch handelen betekent hoe een leraar lesgeeft aan kinderen. Het gaat om alle dingen die een leraar doet om ervoor te zorgen dat kinderen iets leren. Dit kan zijn:
  • Hoe de leraar de les voorbereidt en plant.
  • De uitleg die de leraar geeft over nieuwe dingen.
  • De vragen die de leraar stelt om te zien of de kinderen het begrijpen.
  • De materialen die de leraar gebruikt, zoals boeken, filmpjes of spelletjes.
  • Hoe de leraar kijkt of de kinderen het goed doen en hen helpt als dat nodig is.

Onze visie op didactisch handelen

Onze visie is dat kinderen optimaal leren wanneer ze actief, gemotiveerd, betrokken bij de taak, zelfstandig en zelfverantwoordelijk kunnen zijn en zich veilig voelen. Centraal staat hierbij het ontwikkelen bij het kind van:

 

  • competentie - het geloof en plezier in eigen kunnen
  • relatie - het gevoel dat mensen je waarderen en met je om willen gaan 
  • autonomie - het gevoel dat je iets kunt ondernemen zonder dat anderen daarbij moeten helpen

 

Als het kind gelooft in zijn eigen kunnen, onafhankelijk van de goedkeuring van de leerkracht en een relatie met anderen aan kan gaan, zijn de voorwaarden geschapen om alles te kunnen leren wat er in het vermogen van het kind ligt.

 

We onderscheiden pedagogisch en didactisch handelen, alhoewel beide facetten van ons werk feitelijk onscheidbaar zijn. Van belang daarbij is: oog hebben voor het individuele kind, de groep als geheel, de  onderwijsbehoeften van het kind en de groep, een open houding, wederzijds respect en een goede relatie waarin het kind zich gekend weet.

 

Onze didactische uitgangspunten zijn: 

  • interactief lesgeven; de leerlingen actief betrekken bij het onderwijs. 
  • zo afgestemd mogelijk differentiëren 
  • gevarieerde werkvormen hanteren en hoge betrokkenheid creëren 
  • een kwaliteitsvolle (directe) instructie verzorgen volgens ons zelf ontwikkelde instructiemodel (basis is doordacht lesgeven Marzano en het EDI-model) 
  • kinderen zelfstandig (samen) laten werken & ontdekken en het eigenaarschap opbouwen 
  • kinderen leren samenwerken
  • door analyses gerichte interventies plegen

 

Leerstofjaarklassensysteem en differentiatie

Wij werken met het leerstofjaarklassensysteem en we geven klassikaal les. Dit betekent dat alle kinderen dezelfde leerstof aangeboden krijgen en dezelfde minimum doelen moeten halen. De leerkracht geeft voornamelijk de groep leerlingen als geheel uitleg en instructie.

 

Hiermee bieden we een duidelijke structuur voor uw kind, zodat het precies weet welke les er gegeven wordt en wat er geleerd moet worden. Dit helpt niet alleen bij de planning, maar stimuleert ook sociale interactie, doordat leerlingen met elkaar samenwerken en van elkaar leren. Onze leerkrachten kunnen hun aandacht richten op de hele groep, waardoor ze de voortgang van alle leerlingen gemakkelijk kunnen volgen en snel kunnen ingrijpen als dat nodig is. Dit zorgt ervoor dat alle kinderen gelijke kansen krijgen om te leren, ongeacht hun niveau. Daarnaast draagt de gestructureerde omgeving bij aan de discipline en focus van de leerlingen, wat essentieel is voor hun ontwikkeling. Het systeem maakt het ook eenvoudig om de voortgang van uw kind te evalueren, waardoor we samen kunnen werken aan een succesvolle schooltijd. Kortom, ons leerjaarklassensysteem biedt een stevige basis voor de ontwikkeling van uw kind in een stimulerende en ondersteunende omgeving.

 

Maar ieder kind is anders en heeft zijn eigen educatieve behoeften; zo heeft de ene leerling behoefte aan veel herhaling en de andere leerling heeft aan een half woord genoeg. Van toekomstige praktijkonderwijs- tot vwo-leerlingen; ze zitten allemaal in één klas en ieder individu heeft eigen behoeften en aanpak nodig. Daarom vinden wij het ook essentieel om te differentiëren. Het zorgt ervoor dat zoveel mogelijk kinderen op onze school kunnen blijven en er minder kinderen doorverwezen hoeven te worden naar het speciaal (basis) onderwijs. Differentiatie zorgt er ook voor dat kinderen passende leerresultaten halen en dat zorgt voor een betere motivatie bij de kinderen. Doordat kinderen succeservaringen kunnen opdoen, wordt het zelfvertrouwen en de eigenwaarde van kinderen versterkt. Voor kinderen waarvoor het aanbod te makkelijk is, voorkomt het verveling of frustratie. 

 

In de klas geven we op drie niveaus uitleg:

  • Basis/normale instructie: dit is de gewone uitleg die alle kinderen krijgen. Het bevat alles wat ze moeten weten over een onderwerp.
  • Verkorte instructie: deze uitleg is korter en sneller. Dit is voor kinderen die het onderwerp al goed begrijpen of de leerstof snel oppakken.
  • Verlengde instructie: deze uitleg start na de basisinstructie en gaat dieper in op het onderwerp. Dit is voor kinderen die meer hulp nodig hebben om de lesstof goed te begrijpen.

 

Daarnaast hebben we materialen voor extra uitdaging en hulp in de klas. Voor kinderen die nog meer hulp nodig hebben, hebben we ook ondersteuning buiten de klas, zoals een onderwijsassistent en remedial teaching (voor leerlingen die de leerstof lastig vinden) of het WBS-lab (voor leerlingen die de leerstof te makkelijk vinden).

 

 

Model ‘doordacht lesgeven’ van Marzano

Al jaren hebben wij het model ‘doordacht lesgeven’ van Marzano geïntegreerd in onze dagelijkse wijze van lesgeven. Dit model helpt leraren om beter les te geven zodat uw kind zo goed mogelijk kan leren. Dit betekent:

 

  • De leraar begint elke les met duidelijke doelen. Uw kind weet precies wat het moet leren.
  • Nieuwe stof wordt op een gestructureerde manier uitgelegd. Belangrijke punten worden herhaald en samengevat zodat uw kind ze goed begrijpt.
  • De leraar helpt uw kind om nieuwe informatie te koppelen aan wat het al weet. Dit maakt leren gemakkelijker en logischer.
  • Uw kind krijgt veel kansen om te oefenen met nieuwe dingen die het leert. De leraar geeft feedback om te helpen begrijpen wat goed gaat en wat beter kan.
  • Uw kind wordt aangemoedigd om actief mee te doen in de les door vragen te stellen, samen te werken met klasgenoten, en deel te nemen aan discussies.
  • De leraar controleert regelmatig hoe goed uw kind de stof begrijpt. Hierdoor kan de les worden aangepast om uw kind beter te ondersteunen als dat nodig is.

 

Samen met het hele team hebben we een eigen kijkwijzer gemaakt waarin de elementen uit ‘doordacht lesgeven’ terugkomen. Ook hebben we onderdelen uit het EDI-model (Explicite Directe Instructie) toegevoegd. De kijkwijzer wordt gebruikt bij klasbezoeken door de integraal schoolleider, de intern begeleider, onze interne specialisten en ook als leerkrachten bij elkaar gaan kijken. 

 

Op deze manier zorgen we ervoor dat ons onderwijs goed doordacht en georganiseerd is, zodat uw kind optimaal kan leren en groeien.

 

De vier fasen van doordacht lesgeven

Een goed begin

Interactieve instructie

De leerling aan zet:

toepassen

Integratie

 

  • motivatie
  • doelduidelijkheid
  • vooruitblik
  • voorkennis

 

  • kern
  • geordend geheel
  • check
  • conclusies

 

  • duidelijkheid
  • begeleid oefenen
  • zelfstandig oefenen
  • op hoger niveau werken

 

  • inhoudelijke afronding
  • persoonlijke afronding

 

Doordacht lesgeven is evidence-based. Dit betekent dat de methoden en strategieën die worden voorgesteld door Marzano zijn gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek naar wat effectief is in het onderwijs.  

 

 

Structureel coöperatief leren

Al jaren vinden wij het belangrijk dat kinderen leren samenwerken. Dit is namelijk belangrijk voor het bevorderen van hun persoonlijke, sociale en academische ontwikkeling. Bovendien is dit ook een belangrijke vaardigheid voor hun toekomst. Zowel op het vervolgonderwijs als op hun latere werkplek is teamwork vaak een belangrijk onderdeel.  Klik hier om meer te lezen over het verschil tussen samenwerken en coöperatief leren. 

 

Bewegend leren

Sinds het schooljaar 2023-2024 zijn we op onze school begonnen met "bewegend leren". Dit betekent dat we proberen om meer beweging in de lessen te brengen, zodat kinderen niet alleen stilzitten, maar ook actief bezig zijn terwijl ze leren. We geloven dat bewegend leren veel goeds kan brengen voor onze leerlingen. Het helpt niet alleen om beter te presteren op school, maar zorgt ook voor een gezonde en leuke leeromgeving. We blijven ons inzetten om dit op de best mogelijke manier in onze lessen te integreren.

 

Wat is bewegend leren?

Bewegend leren is een manier van lesgeven waarbij kinderen tijdens de lessen bewegen. Dit kan bijvoorbeeld door spelletjes te doen die te maken hebben met rekenen of taal, of door oefeningen te doen die de leerstof beter laten onthouden.

 

Voordelen van bewegend leren

Onderzoek heeft laten zien dat bewegen tijdens het leren veel voordelen kan hebben voor kinderen:

  • Kinderen die tijdens de les bewegen, kunnen beter onthouden, opletten en problemen oplossen. Dit helpt hen om beter te presteren op school.
  • Regelmatig bewegen is goed voor de gezondheid van kinderen. Het helpt bijvoorbeeld om overgewicht te voorkomen en zorgt voor een beter humeur. Gezonde kinderen leren vaak ook beter.
  • Kinderen die bewegend leren, halen vaak hogere cijfers voor vakken zoals rekenen en taal.
  • Door bewegen leuker te maken, krijgen kinderen meer zin in de lessen en doen ze actiever mee.

 

Ontdekkend en Onderzoekend leren

Vanaf schooljaar 2024-2025 gaan we als team ons scholen in het ‘ontdekkend en onderzoekend leren’. Ontdekkend en onderzoekend leren is een manier van lesgeven waarbij kinderen actief meedoen aan het leerproces door te ontdekken, vragen te stellen en problemen op te lossen. Dit is anders dan traditioneel onderwijs, waar de leraar vooral informatie geeft en de leerlingen die passief opnemen. Deze manier van leren willen we vooral gaan inzetten bij de wereldoriëntatievakken, zoals aardrijkskunde, geschiedenis, natuur, techniek. 

 

Voordelen van ontdekkend en onderzoekend leren

  • Onderzoek laat zien dat kinderen beter leren nadenken en problemen oplossen wanneer ze ontdekken en onderzoeken. Ze begrijpen de lesstof beter doordat ze er actief mee bezig zijn.
  • Kinderen die leren door te ontdekken, zijn vaak beter in het oplossen van problemen dan kinderen die alleen luisteren naar de uitleg van de leraar.
  • Deze manier van leren helpt kinderen om moeilijke onderwerpen, zoals wetenschappelijke concepten, beter te begrijpen. Door bijvoorbeeld proefjes te doen, zien ze hoe dingen werken in plaats van er alleen over te lezen.
  • Onderzoeken laten zien dat kinderen die ontdekkend leren, hogere cijfers halen in vakken zoals natuurkunde en scheikunde.
  • Ontdekkend leren maakt kinderen meer betrokken en gemotiveerd. Ze vinden het leuker en interessanter omdat ze zelf dingen mogen uitzoeken.
  • Kinderen krijgen meer vrijheid en keuze in wat ze leren, wat hen helpt om meer plezier te hebben in leren.
  • Sommige onderzoeken laten zien dat kinderen een dieper begrip krijgen, maar dit leidt niet altijd tot hogere scores op traditionele toetsen.